ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ ΣΑΜΑΡΙΑΣ
Ο εθνικός δρυμός Σαμαριάς βρίσκεται στο Νομό Χανίων και ιδρύθηκε το 1962, ύστερα από ενέργειες και προτάσεις της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης. Υπεύθυνη για το Δρυμό υπηρεσία είναι το δασαρχείο Χανίων.
Ο πυρήνας του Δρυμού έχει έκταση 48.500 στρέμματα, βρίσκεται στα Λευκά Όρη και περιλαμβάνει το φαράγγι της Σαμαριάς και τις γύρω πλαγιές, μέχρι τις κορυφές Γκίγκιλος (2080 m.) και Βολακιάς (2116 m.), στα δυτικά και την κορυφή Ψιρίστρα στα ανατολικά. Νότια ο πυρήνας ορίζεται από την όρμο της Αγίας Ρούμελης, στο Λυβικό Πέλαγος και βόρεια από το οροπέδιο «Ομαλός». Περιφερειακή ζώνη δεν έχει, προς το παρόν, ορισθεί.
Το τοπίο της Σαμαριάς είναι πραγματικά μεγαλοπρεπές. Από το βάθος του φαραγγιού, όπου κυλάει ένα μικρό ποτάμι με πλατάνια, υψώνονται άγριοι γκρεμοί που φθάνουν σε ύψος εκατοντάδων μέτρων. Και οι δύο πλευρές του είναι σκεπασμένες με πεύκα και μικρά κυπαρίσσια. Το φαράγγι της Σαμαριάς ή Φάραγγας όπως το λένε οι Σφακιανοί είναι το μεγαλύτερο και επιβλητικότερο της Ευρώπης. Όλο το τοπίο είναι μοναδικό στο είδος του για τα Βαλκάνια.
Το κλίμα μέσα σ' ένα τέτοιο φαράγγι, που το χαμηλότερο σημείο του βρίσκεται στα 100 μ. περίπου και οι ψηλότερες κορυφές του ξεπερνούν τα 2000μ., παρουσιάζει πολύ μεγάλες διαφορές. Στο νότιο τμήμα του φαραγγιού το κλίμα είναι μεσογειακό, παρόμοιο μ' αυτό που επικρατεί στη βόρειο Αφρική, με ζεστό και πολύμηνο καλοκαίρι, μικρό και ήπιο χειμώνα.
Οι πιο χαρακτηριστικοί τύποι βλάστησης μέσα στο φαράγγι είναι οι παρακάτω:
1. Παρόχθια βλάστηση από πλατάνια, στο ποταμάκι που κυλάει στο βάθος του φαραγγιού και στις ρεματιές που κατεβαίνουν από τις γύρω πλαγιές.
2. Θαμνότοποι με πουρνάρια και άλλα είδη στα χαμηλότερα μέρη του φαραγγιού και στις ρεματιές που κατεβαίνουν από τις γύρω πλαγιές.
3. Δάση από τραχειά πεύκη, που απλώνονται στη κατώτερη και στη μέση ζώνη.
4. Δάση από κυπαρίσσια στη φυσική, γνήσια, αυτοφυή μορφή τους, που κυριαρχούν στη μέση και ανώτερη ζώνη του φαραγγιού.
5. Ψευδοαλπική ζώνη, που εμφανίζεται προς τις μεγάλες κορυφές, όπου τη θέση των δέντρων παίρνουν νανώδη φυτά, ανθεκτικά στο κρύο.
6. Υπάρχει τέλος, η βλάστηση των βράχων, τα λεγόμενα χα-σμόφυτα, που μπορεί να τα συναντήσει κανείς σε οποιοδήποτε υψόμετρο.
Η περιοχή των Λευκών Ορέων, όπου βρίσκεται το φαράγγι της Σα-μαριάς, είναι από τις πιο πλούσιες της Ελλάδας σε σπάνια είδη φυτών. Πάνω από 450 είδη φυτών βρίσκονται στη περιοχή του Εθνικού Δρυμού. Εβδομήντα από αυτά είναι ενδημικά είδη και υποείδη της Κρήτης, όπως ο δίκακτος , ο έβενος , η αμπελίτσα και η τραχεία πεύκη η κρητική. Το βούπλευρο και η μυοσοτίς είναι από τα φυτά που ζουν αποκλειστικά στο φαράγγι. Η ονοβρυχίς ,το ελίχρυσο και το κεφαλάνθηρο είναι από τα πολύ σπάνια που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Όλα αυτά τα είδη φυτών δίνουν τεράστια οικολογική αξία στον Εθνικό Δρυμό.
Η πανίδα του Δρυμού δεν υστερεί κι αυτή σε είδη ζώων, με πρώτο το σπανιότατο κρητικό Αγριοκάτσικο ή Αγρίμι. Άλλα σπάνια είδη της περιοχής είναι η Ζουρίδα, (κρητικό κουνάβι), ο Ασβός, η Νυφίτσα, ο Αγκαθοπόντικος, ο Μυωξός, ο Δασοπόντικος και τέλος ο σπανιότατος αγριόγατος ή Φουρόγατος. Όλα τα παραπάνω είναι ενδημικά υποείδη της Κρήτης.
Εκτός από τα σπάνια θηλαστικά υπάρχουν στο φαράγγι και ερπετά όπως η Βομβίνη και οι σαύρες.
Η πανίδα, όμως, του φαραγγιού είναι πλούσια και σε πουλιά. Μεγάλα και σπάνια αρπακτικά όπως ο Γυπαετός ,το Όρνιο, ο Χρυσαετός , και άλλα, ζουν και αναπαράγονται στη περιοχή του φαραγγιού ή στην ευρύτερη ζώνη. Συνολικά έχουν καταμετρηθεί 52 είδη πουλιών που φωλιάζουν ή απλά περνούν εποχιακά από τον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς .
Μέσα στο φαράγγι υπάρχουν σπήλαια, όπως ο Δαιμονόσπηλιος. Στη μέση του φαραγγιού υπήρχε παλαιότερα ο μικρός οικισμός Σαμαριά, από 6-7 σπίτια ξυλοκόπων. Ο οικισμός αυτός έχει εγκαταλειφθεί από το 1965, αφού είχε ανακηρυχθεί το φαράγγι σε Εθνικό Δρυμό.
Υπήρξε εξαιτίας της γεωφυσικής του μορφής ο τόπος σωτηρίας των γυναικόπαιδων κατά τη διάρκεια εχθρικών επιδρομών από τους Τούρκους.
Το όνομα Σαμαριά βγήκε από το Οσία Μαρία- Σία Μαρία- Σαμαριά μιας βυζαντινής εκκλησίας της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας.
Πολλοί τουρίστες επισκέπτονται το θαυμαστό αυτό φαράγγι για να θαυμάσουν τη γραφικότητα και το μεγαλείο του. Η προσπέλαση του γίνεται από τον Ομαλό (1050μ,) που είναι προσιτός με αυτοκίνητο και έχει τουριστικό περίπτερο. Στον Ομαλό υπάρχει τεράστιο σπήλαιο με εσωτερική λίμνη.
Κοντά στην τοποθεσία Ξυλόσκαλο βρίσκεται η εκκλησούλα του Αγ. Νικολάου, που είναι χτισμένη πάνω στα ερείπια του ναού του Απόλλωνα.
Στην Αγία Ρούμελη μπορείτε να επισκεφθείτε τα ερείπια του ναού του Ταραίου Απόλλωνα, όπου έχουν βρεθεί πήλινα αγγεία της ρωμαϊκής εποχής, την εκκλησία της Παναγίας, με τα ωραία ψηφιδωτά του 1500 μ.Χ., χτισμένη πάνω στα ερείπια του ναού του Απόλλωνα και τη βυζαντινή εκκλησία κοντά σε πηγή, όπου σύμφωνα με την παράδοση ο Απόστολος Παύλος βάφτιζε τους χριστιανούς.
Μέσα στον Δρυμό δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις για παραμονή. Ο επισκέπτης μπορεί, όμως, να εξασφαλίσει ύπνο και φαγητό στα δύο, τρία μικρά ξενοδοχεία και εστιατόρια που βρίσκονται στο οροπέδιο Ομαλός , λίγο πριν από την είσοδο του φαραγγιού, και στη θέση Ξυλόσκαλο, όπου λειτουργεί και Μουσείο Φυσικής Ιστορίας για το Δρυμό.
Όλα αυτά λειτουργούν από την 1η Μαΐου και το τέλος Οκτωβρίου, που είναι και η περίοδος που ο Δρυμός είναι ανοιχτός στο κοινό και επιτρέπεται η κατάβαση στο φαράγγι. Τους υπόλοιπους μήνες η κατάβαση στο φαράγγι είναι επικίνδυνη γιατί το ποτάμι κατεβάζει πολλά νερά και φουσκώνει απειλητικά ύστερα από βροχή.
Το πέρασμα γίνεται ή με τα πόδια ή με γαϊδουράκια. Ένας πεζοπόρος για να το διανύσει χρειάζεται να βαδίσει περίπου 7 ώρες.
Η λαθροθηρία και η λαθραία βόσκηση, στα όρια του πυρήνα, είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Ένα άλλο είναι η έλλειψη περιφερειακής ζώνης .
Ο εθνικός δρυμός Σαμαριάς βρίσκεται στο Νομό Χανίων και ιδρύθηκε το 1962, ύστερα από ενέργειες και προτάσεις της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης. Υπεύθυνη για το Δρυμό υπηρεσία είναι το δασαρχείο Χανίων.
Ο πυρήνας του Δρυμού έχει έκταση 48.500 στρέμματα, βρίσκεται στα Λευκά Όρη και περιλαμβάνει το φαράγγι της Σαμαριάς και τις γύρω πλαγιές, μέχρι τις κορυφές Γκίγκιλος (2080 m.) και Βολακιάς (2116 m.), στα δυτικά και την κορυφή Ψιρίστρα στα ανατολικά. Νότια ο πυρήνας ορίζεται από την όρμο της Αγίας Ρούμελης, στο Λυβικό Πέλαγος και βόρεια από το οροπέδιο «Ομαλός». Περιφερειακή ζώνη δεν έχει, προς το παρόν, ορισθεί.
Το τοπίο της Σαμαριάς είναι πραγματικά μεγαλοπρεπές. Από το βάθος του φαραγγιού, όπου κυλάει ένα μικρό ποτάμι με πλατάνια, υψώνονται άγριοι γκρεμοί που φθάνουν σε ύψος εκατοντάδων μέτρων. Και οι δύο πλευρές του είναι σκεπασμένες με πεύκα και μικρά κυπαρίσσια. Το φαράγγι της Σαμαριάς ή Φάραγγας όπως το λένε οι Σφακιανοί είναι το μεγαλύτερο και επιβλητικότερο της Ευρώπης. Όλο το τοπίο είναι μοναδικό στο είδος του για τα Βαλκάνια.
Το κλίμα μέσα σ' ένα τέτοιο φαράγγι, που το χαμηλότερο σημείο του βρίσκεται στα 100 μ. περίπου και οι ψηλότερες κορυφές του ξεπερνούν τα 2000μ., παρουσιάζει πολύ μεγάλες διαφορές. Στο νότιο τμήμα του φαραγγιού το κλίμα είναι μεσογειακό, παρόμοιο μ' αυτό που επικρατεί στη βόρειο Αφρική, με ζεστό και πολύμηνο καλοκαίρι, μικρό και ήπιο χειμώνα.
Οι πιο χαρακτηριστικοί τύποι βλάστησης μέσα στο φαράγγι είναι οι παρακάτω:
1. Παρόχθια βλάστηση από πλατάνια, στο ποταμάκι που κυλάει στο βάθος του φαραγγιού και στις ρεματιές που κατεβαίνουν από τις γύρω πλαγιές.
2. Θαμνότοποι με πουρνάρια και άλλα είδη στα χαμηλότερα μέρη του φαραγγιού και στις ρεματιές που κατεβαίνουν από τις γύρω πλαγιές.
3. Δάση από τραχειά πεύκη, που απλώνονται στη κατώτερη και στη μέση ζώνη.
4. Δάση από κυπαρίσσια στη φυσική, γνήσια, αυτοφυή μορφή τους, που κυριαρχούν στη μέση και ανώτερη ζώνη του φαραγγιού.
5. Ψευδοαλπική ζώνη, που εμφανίζεται προς τις μεγάλες κορυφές, όπου τη θέση των δέντρων παίρνουν νανώδη φυτά, ανθεκτικά στο κρύο.
6. Υπάρχει τέλος, η βλάστηση των βράχων, τα λεγόμενα χα-σμόφυτα, που μπορεί να τα συναντήσει κανείς σε οποιοδήποτε υψόμετρο.
Η περιοχή των Λευκών Ορέων, όπου βρίσκεται το φαράγγι της Σα-μαριάς, είναι από τις πιο πλούσιες της Ελλάδας σε σπάνια είδη φυτών. Πάνω από 450 είδη φυτών βρίσκονται στη περιοχή του Εθνικού Δρυμού. Εβδομήντα από αυτά είναι ενδημικά είδη και υποείδη της Κρήτης, όπως ο δίκακτος , ο έβενος , η αμπελίτσα και η τραχεία πεύκη η κρητική. Το βούπλευρο και η μυοσοτίς είναι από τα φυτά που ζουν αποκλειστικά στο φαράγγι. Η ονοβρυχίς ,το ελίχρυσο και το κεφαλάνθηρο είναι από τα πολύ σπάνια που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Όλα αυτά τα είδη φυτών δίνουν τεράστια οικολογική αξία στον Εθνικό Δρυμό.
Η πανίδα του Δρυμού δεν υστερεί κι αυτή σε είδη ζώων, με πρώτο το σπανιότατο κρητικό Αγριοκάτσικο ή Αγρίμι. Άλλα σπάνια είδη της περιοχής είναι η Ζουρίδα, (κρητικό κουνάβι), ο Ασβός, η Νυφίτσα, ο Αγκαθοπόντικος, ο Μυωξός, ο Δασοπόντικος και τέλος ο σπανιότατος αγριόγατος ή Φουρόγατος. Όλα τα παραπάνω είναι ενδημικά υποείδη της Κρήτης.
Εκτός από τα σπάνια θηλαστικά υπάρχουν στο φαράγγι και ερπετά όπως η Βομβίνη και οι σαύρες.
Η πανίδα, όμως, του φαραγγιού είναι πλούσια και σε πουλιά. Μεγάλα και σπάνια αρπακτικά όπως ο Γυπαετός ,το Όρνιο, ο Χρυσαετός , και άλλα, ζουν και αναπαράγονται στη περιοχή του φαραγγιού ή στην ευρύτερη ζώνη. Συνολικά έχουν καταμετρηθεί 52 είδη πουλιών που φωλιάζουν ή απλά περνούν εποχιακά από τον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς .
Μέσα στο φαράγγι υπάρχουν σπήλαια, όπως ο Δαιμονόσπηλιος. Στη μέση του φαραγγιού υπήρχε παλαιότερα ο μικρός οικισμός Σαμαριά, από 6-7 σπίτια ξυλοκόπων. Ο οικισμός αυτός έχει εγκαταλειφθεί από το 1965, αφού είχε ανακηρυχθεί το φαράγγι σε Εθνικό Δρυμό.
Υπήρξε εξαιτίας της γεωφυσικής του μορφής ο τόπος σωτηρίας των γυναικόπαιδων κατά τη διάρκεια εχθρικών επιδρομών από τους Τούρκους.
Το όνομα Σαμαριά βγήκε από το Οσία Μαρία- Σία Μαρία- Σαμαριά μιας βυζαντινής εκκλησίας της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας.
Πολλοί τουρίστες επισκέπτονται το θαυμαστό αυτό φαράγγι για να θαυμάσουν τη γραφικότητα και το μεγαλείο του. Η προσπέλαση του γίνεται από τον Ομαλό (1050μ,) που είναι προσιτός με αυτοκίνητο και έχει τουριστικό περίπτερο. Στον Ομαλό υπάρχει τεράστιο σπήλαιο με εσωτερική λίμνη.
Κοντά στην τοποθεσία Ξυλόσκαλο βρίσκεται η εκκλησούλα του Αγ. Νικολάου, που είναι χτισμένη πάνω στα ερείπια του ναού του Απόλλωνα.
Στην Αγία Ρούμελη μπορείτε να επισκεφθείτε τα ερείπια του ναού του Ταραίου Απόλλωνα, όπου έχουν βρεθεί πήλινα αγγεία της ρωμαϊκής εποχής, την εκκλησία της Παναγίας, με τα ωραία ψηφιδωτά του 1500 μ.Χ., χτισμένη πάνω στα ερείπια του ναού του Απόλλωνα και τη βυζαντινή εκκλησία κοντά σε πηγή, όπου σύμφωνα με την παράδοση ο Απόστολος Παύλος βάφτιζε τους χριστιανούς.
Μέσα στον Δρυμό δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις για παραμονή. Ο επισκέπτης μπορεί, όμως, να εξασφαλίσει ύπνο και φαγητό στα δύο, τρία μικρά ξενοδοχεία και εστιατόρια που βρίσκονται στο οροπέδιο Ομαλός , λίγο πριν από την είσοδο του φαραγγιού, και στη θέση Ξυλόσκαλο, όπου λειτουργεί και Μουσείο Φυσικής Ιστορίας για το Δρυμό.
Όλα αυτά λειτουργούν από την 1η Μαΐου και το τέλος Οκτωβρίου, που είναι και η περίοδος που ο Δρυμός είναι ανοιχτός στο κοινό και επιτρέπεται η κατάβαση στο φαράγγι. Τους υπόλοιπους μήνες η κατάβαση στο φαράγγι είναι επικίνδυνη γιατί το ποτάμι κατεβάζει πολλά νερά και φουσκώνει απειλητικά ύστερα από βροχή.
Το πέρασμα γίνεται ή με τα πόδια ή με γαϊδουράκια. Ένας πεζοπόρος για να το διανύσει χρειάζεται να βαδίσει περίπου 7 ώρες.
Η λαθροθηρία και η λαθραία βόσκηση, στα όρια του πυρήνα, είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Ένα άλλο είναι η έλλειψη περιφερειακής ζώνης .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου